Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Proef Meet de terugstuit met je smartphone.

Wanneer is een basketbal oké? Een lekkere basketbal stuit goed terug, maar ook weer niet té hoog. Valt hier niets te kwantificeren?

Er is de fijne Duitse app PhyPhox, die zo’n beetje alle sensoren van een mobiele telefoon kan uitlezen, om te gebruiken voor metingen en experimenten. Je kunt versnellingen en draaisnelheden meten, maar ook magneetvelden of geluidsniveaus. Er is ook de optie ‘niet-elastische botsing’, bedoeld voor metingen aan stuiterende ballen. Ideaal.

Laat een bal vallen, bijvoorbeeld een basketbal, en hij stuit terug. Bij dat stuiten wordt de bewegingsenergie omgezet in vervorming van de bal, die meteen weer wordt omgezet in de snelheid van de terugstuit. Een deel van de energie gaat daarbij verloren, dat is het ‘niet-elastische’ van de botsing.

Dus stuit de bal steeds lager. Hoeveel stuit-energie houdt een lekker opgepompte basketbal over bij iedere stuit?

Test de app. Open PhyPhox en kies (In)elastic collision, en leg hem op de grond. Laat daarnaast een basketbal vanaf ongeveer één meter vallen en een aantal keer stuiten.

Bij de eerste stuit gaat de stopwatch lopen, bij de tweede stuit registreert hij een tussentijd, bij de derde en vierde stuit weer.

Aan de hand van die tijden en de valversnelling (-9,81 m/s2) is op te maken hoe hoog de bal na de eerste stuit kwam, en hoe hoog na de tweede. De app rekent uit hoeveel procent energieverlies er daartussen is.

Bepaal de ideale terugstuit. Een bal waarvan ik vind dat hij goed stuit, heeft bij zijn tweede stuit nog 65,5 procent van de energie over. Daaropvolgende metingen: 66,0 procent en 67,5 procent, dus er is consistentie. Een bal die te slap is, heeft 47 procent. Mijn ideale bal heeft dus ongeveer 65 procent terugstuit.

Pomp op en laat weer leeglopen. Pomp de bal op en meet dan de terugstuit. Pomp door totdat hij te hard is (vraag eventueel een ervaren basketballer). Bij mij was een te harde bal 72 procent. Laat eventueel weer lucht uit de basketbal lopen door het pompje af te koppelen.

Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt. U kunt ons ook anoniem een tip geven.